ORTODONTİ

Ortodonti Nedir?

Ortodonti bir diş hekimliği branşıdır. Bu branşın hekimleri uyumsuz olan, çapraşık olan dişlerin tedavisi ve bu durumların gelişmesini önlemek için yapılan çalışmalar ile ilgilenir.

Kelime Fransızca bir kelime olup ‘diş düzeltme mesleği’ anlamına gelmektedir. Kelimenin asıl kökeni Antik Yunanca’ya dayanır.

Bir ortodonti uzmanı çene kemiklerinin üst kısmında estetik bir görünüm ve fonksiyonlarını olması gerektiği gibi yerine getiren ağız yapılarının kontrolünde görev alır.

Ortodonti alanında uzmanlık almış olan diş hekimlerine ortodontist denilmektedir.

Diş yapısının yanı sıra diş eti, diş keminleri, çene kemikleri vb. dokular ile de ilgilenirler.

Dişlerde çarpıklık olması, eksiklik olması, kapanma sorunları olması, ileri ve geri çene yapısının olması, çenenin normalden daha dar olması, 20 yaş dişlerinin hastaya yaşattığı problemler ortodonti uzmanları tarafından tedavi edilir.

Kısacası bu alanda görev alan hekimler diş ile çene arasındaki uyumu bozan her türlü durumu tedavi edebilirler. Bu tedaviler sırasında yalnızca dişin görevini yapmasını değil, aynı zamanda estetik bir görüntüye kavuşmasına da yardımcı olur.

Doğuştan gelen problemler ile de sonradan ortaya çıkan problemler ile de ilgilenirler.

Ortodonti Tedavileri Kimlere Yapılır?

Bir hastada meydana gelmiş olan ağız ve diş sağlığı alanındaki sorunların bazıları ortodonti hekimlerinin alanına girmektedir.

Bu sayede kişide meydana gelmiş olan sorun seanslar halinde veya tek seferde ortadan kaldırılabilir. Sorun çözüldükten sonra kişide hem daha estetik hem de daha sağlıklı bir ağız yapısı elde edilebilir.

Peki, ortodonti tedavileri kimlere yapılır?

Estetik kaygıların taşındığı çarpıklık, dişlerin kırılması gibi sorunların çözüme kavuşturulması gereken bireylerde

İleride bireyin karşılaşabileceği diş eti hastalıklarının önlenmesi gereken bireylerde

Çene eklemlerinde yer alan sorunların önlenmesi gerektiğinde

Çiğneme kontrolünün bozulduğu hastalarda bu fonksiyonun yeniden kazandırılması gerektiğinde

Dişlerin veya ağız dokularının konuşma bozukluğuna neden olduğu durumlarda hastalara ortodonti tedavileri yapılmaktadır.

Kişinin ağzında yer alan ortodontik sağlık sorununa göre işlevsel aparey, hareketli aparey ve sabit aparey kullanılarak tedavi yöntemleri hakkında bilgi sahibi olunabilir.

 

İleri düzeyde olmayan ortodontik sağlık sorunlarında hastanın takıp çıkarabileceği lastik hareketli aparey sayesinde sorunlar çözülebilir.

Kişinin dişlerinde meydana gelmiş olan sorunları ihmal etmemesi ve ilerlemesini beklememesi oldukça önemlidir. Hasta ortodonti hekimine ne kadar erken müracaat ederse sorunları o kadar hızlı ve kolay bir şekilde çözülür.

Ayrıca ortodonti hekiminde kişide ortaya çıkması muhtemel olan durumlar da önlenebildiğinden koruyucu tedavi amaçlı da müracaat edilebilir. Bu sayede kişi doğal dişlerinin sağlıklı yapısını ya da kaplamalarının bozulmadan sağlıklı bir şekilde korunmasını uzun yıllar boyunca sağlayabilir.

Ortodonti hekimleri diğer diş hekimliği dalları ile işbirliği içerisinde çalışmalarını yürütür.

Ortodonti Tedavisi Nasıl Yapılır?

Ortodonti tedavileri birkaç ay ya da birkaç yıl süren tedavilerdir. Kişide sabır gerektirir. Ancak sonuçları oldukça yüz güldürücü ve rahatlatıcı etkilere sahiptir.

Tedavinin süreci 5 farklı adım şeklinde uygulanmaktadır.

1. Muayene

Bu aşamada kişinin ağız içerisinde yer alan tüm dokuların sağlık durumu kontrol edilir. 

Dişlerde herhangi bir eğrilik, çarpıklık, ayrıklık, sıkışıklık ya da çenede herhangi bir bozukluğun olup olmadığı kontrol edilir.

Ortodontistler kişinin tedavi olması gereken her durumunu kendisine bu aşamada bildirir. 

Detaylı ağız içi kontrolü yapılır. Hastaya her durum hakkında bilgi verilir ve gerekli öneriler yapılır.

Hastanın her durumda bilinçli bir şekilde davranması ve hekimi ile işbirliği içerisinde hareket etmesi oldukça önem taşır.

1. Hazırlık

Ortodonti tedavisi yapılırken muayenenin ardından tedavi için hazırlık dönemine geçilir. Bu dönemde gerekli koşullar ayarlanır.

Hastanın ağzında var olan sorunların giderilmesi ve tedavi öncesinde bu sorunların ortadan  kaldırılması da bu dönemde yapılmaktadır.

Hastaya ağız bakımı yapılır ve gerekli hijyen sağlanır. Hastanın da nasıl ağız bakımını evde yapabileceği konusunda bilgilendirme sağlanır.

Ortodonti tedavilerinde ağzın temiz olması şarttır. Bu yüzden ilk olarak hijyen koşulları sağlanmalıdır.

Ardından ağız içerisindeki çürükler tedavi edilir. Kişideki tüm çürükler kontrol altına alınır.

Dişlerin sağlıklı ve estetik bir görünüme sahip olmasında ve bu görünümünü, fonksiyonlarını uzun yıllar yerine getirebilmesinde ağız bakımı oldukça önemlidir.

Dişlerde plak, tartar ve renk değişimi sorunları da bu aşamada temizlenir.

Bazı hastaların diş eti problemleri olabilir. Eğer bu gibi durumlar var ise bunlar da bu aşamada ele alınır.

Diş etinin sağlıklı olması tedavi aşamasından önce sağlanmalıdır. Aksi halde tedavide kullanılacak olan uygulamalardan verim alınamaz.

Ardından bu dönemde planlama ve analizler yapılır.

Bu dönemde hastaya panoramik röntgen, sefalometrik röntgen çekimleri yapılabilir. Bu röntgenler sayesinde hastada kist, tümör kontrolü de sağlanmış olur. Gözle görülmeyen birçok sorun bu aşamada fark edilir.

Tedaviye yol gösterici olması bakımından hastanın ağız içi, diş ve yüzünün fotoğrafları da çekilir.

1. Teşhis ve Planlama

Bu aşamada hastaya hangi tedavi seçeneklerinden yararlanabileceği açıklanır. Hasta ile birlikte hekim hastanın ihtiyaçlarını ve taleplerini dikkate alarak tedaviyi planlar.

Bu noktada estetik kaygılar güdülerek ek tedaviler de yapılıyorsa kişi monitörden dişlerinin görünümü hakkında müdahalede de bulunabilir.

Tedavinin ne olacağı ve nasıl yapılacağı tamamen hastadan hastaya farklılık arz eden bir durumdur.

Bazı hastalarda ileri ortodontik bozukluk olarak nitelendirilen çene bozuklukları olabilir. Bu durumda problemin tedavi aşamasında ortodontinin yanı sıra ortognatik tedaviye de ihtiyaç duyulur. İki alanın hekimleri birbirleri ile işbirliği içerisinde hastanın sorununa çözüm arar.

1. Ortodonti Tedavi Aşaması

 Bu dönemde ortodonti uzmanı planlama aşamasında kararlaştırılan tedavi yöntemlerini uygular. 

Eğer gerekli görülürse bu aşamada hastaya diş teli takılır.

1. Pekiştirme Tedavisi

Tedavi süreci tamamlandıktan sonra bu aşamaya geçilir. Bu dönemde hastaya tedavi aşamasında diş teli takılmış ise braketler ve teller çıkartılır.

Bu dönemde dişlerin konumunu korumak ve tekrar eski haline dönmelerini engellemek hedeflenir.

Hekim bu dönemde sabit ve hareketli olmak üzere iki ayrı pekiştirici tedavi yöntemi uygular.

Bu tedavi her hastada gerekli görülür. Çünkü dişler her zaman kendi hallerine geri dönmek isterler.

Bu dönemi ihmal eden bireylerde tedavi öncesi haline dişler geri döner veya en azından yakın bir hal alır ve işlem başarısızlık ile sonuçlanır.

Ortodonti Tedavileri Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Ortodonti tedavisi sonrası dikkat edilmesi gereken hususlara hasta gereken özeni gösterirse ve hekimi ile işbirliği içerisinde hareket ederse tedavilerin başarı oranı oldukça yüz güldürücü bir hal alır.

Hastanın her aşamaya gereken özeni ve ciddiyeti göstermesi oldukça önemlidir. Özellikle pekiştirme tedavilerinde hastaların artık yeni görünümlerine aldanıp ihmalkarlık edebildikleri görülmektedir.

Bu tamamen yanlış bir tutumdur ve kişinin hekimi söyleyene kadar tedavilere katılması gerekmektedir.

Ortodonti tedavilerinin sonrasında ağız bakımını doğru ve düzenli bir şekilde gerçekleştirmek de büyük önem taşır.

Bu dönemde hastaların ihmalleri hastalık durumlarının yeniden ortaya çıkmasına neden olabilir.

Dişler düzenli bir şekilde fırçalanmalıdır ve diş ipi düzenli bir şekilde kullanılmalıdır.

Günlük gargara suyu ya da tuzlu su ile ağız çalkalanmalıdır.

Diş etleri ve dil de düzenli bir şekilde temizlenmelidir.